Kwestia kartonowych opakowań wielomateriałowych, popularnie zwanych „tetrapakami”, a konkretnie ich recyklingu niejednokrotnie zaprzątała nasze i nie tylko nasze głowy. Pominięcie tego typu opakowania w codziennych wyborach konsumenckich jest dość trudne, ze względu na ich wszechobecność, ale i praktyczność. Są lekkie (stosunek wagi opakowania do samego produktu podobny do tego skorupka – jajko), dobrze zabezpieczają żywność a ich ergonomiczny kształt sprzyja wykorzystaniu przestrzeni w zbiorczych opakowaniach i transporcie.
Kartony są zbudowane z trzech warstw ochronnych: papieru chroniący przed światłem i nadający opakowaniu kształt i trwałość, polietylenu chroniącego produkt przed wpływem czynników zewnętrznych i – w przypadku opakowań aseptycznych – cienkiej folii aluminiowej, chroniącej przed działaniem tlenu i stanowiącej dodatkową ochronę przed światłem. Wszystkie warstwy opakowania tworzą razem barierę zabezpieczającą produkt przed mikroorganizmami.
Jeśli chodzi o losy pokonsumpcyjne kartonów do żywności, to do niedawna w niektórych gminach niechętnie zbierano tego rodzaju opakowania. Na szczęście – w naszej przynajmniej okolicy, po wejściu nowej ustawy o odpadach – to się zmieni. Kartoniki (najlepiej po zgnieceniu) powinny trafiać do pojemników przeznaczonych na tworzywa sztuczne i metale (oznaczane kolorem żółtym). Z nakrętkami nie było problemu – dziecko zanosi do szkoły, jest to odpad dobrze wyselekcjonowany i wysokiej jakości, natomiast możliwość oddania do recyklingu samych kartonów jest długo wyczekiwaną nowością. Zbiórka u źródła już stwarza wstępną możliwość łatwego przygotowania do transportu – kartony dają się łatwo zgniatać – czy może raczej rozkładać, tak że objętościowo i wagowo korzystnie wyróżniają się w zbiórce i transporcie.
Jak wygląda sam recykling kartonów do płynnej żywności? W Polsce podstawową metodą przetwarzania tego rodzaju odpadów jest „technologia papiernicza”, w której odzyskiwana jest najpierw celuloza. Stanowi ona aż 75% do 80% całkowitej wagi opakowania. Celuloza w nich zawarta jest najwyższej jakości (tylko włókna pierwotne) i papiernie chętnie ją przerabiają. Istniejące obecnie w Polsce moce recyklingowe w tej technologii w pełni zabezpieczają potrzeby na najbliższe dziesięć lat. Folia aluminiowa i polietylen mogą podlegać dalszemu przetwarzaniu. Razem z innymi plastikami mogą być wykorzystane do produkcji mebli ogrodowych, pojemników na odpady, kwietników czy uchwytów do narzędzi, czy płyt wodoodpornych, które mogą być używane w budownictwie, przemyśle drogowym i meblarskim. Być może, ze względu na rosnące ceny surowców opłacalne będzie osobne odzyskiwanie polietylenu, a zwłaszcza aluminium.
Edukacją konsumentów w kwestii kartonowych opakowań żywności zajmie się powstała w 2011 Fundacja ProKarton, która w ramach kampanii „Karton, naturalnie!” przeprowadziła badanie znajomości zalet opakowań kartonowych. Badane osoby doceniają opakowania kartonowe głównie ze względu na ich wygodę użytkowania oraz poczucie, że znajdująca się w nich żywność jest dobrze zabezpieczona. Dziwi nieco niewiedza na temat zawartości środków konserwujących w zależności od rodzaju opakowania. Zaledwie 38% osób uznało, że to żywność w opakowaniach kartonowych zawiera najmniej konserwantów. Tymczasem prawda jest taka, że wiele z produktów sprzedawanych w kartonach w ogóle nie posiada środków konserwujących (mleko, soki). Opakowania kartonowe zostały uznane za te, które najłatwiej przechowywać. Są one również preferowane przez osoby posiadające dzieci (wiadomo – kartonik się nie potłucze). Podsumowanie badań przedstawia poniższa infografika, a szczegóły można przeczytać w Raporcie z wiedzy o recyklingu (PDF, 3,6MB).
Więcej informacji na stronie Fundacji ProKarton oraz w raporcie z wiedzy o recyklingu.
Zobacz również:
